Ստանդարտացման միջազգային կազմակերպություն (ԻՍՕ)
Ստանդարտացման միջազգային կազմակերպությունը ստեղծվել է 1946 թվականի հոկտեմբերի 14-ին Լոնդոնում կայացած կոնֆերանսի ժամանակ ստանդարտացման ազգային քսանհինգ կազմակերպությունների կողմից, իսկ փաստացի աշխատանքները սկսել է 1947 թվականի փետրվարից: Համարվում է աշխարհում ստանդարտներ մշակող ամենամեծ կազմակերպությունը: Կազմակերպության անվանումն ընտրելիս հաշվի է առնվել այն հանգամանքը, որ անվանումը բոլոր լեզուներով հնչի նույնը: Այդ իսկ պատճառով օգտագործվել է հունարեն ,,isos,, բառը, որը թարգմանաբար նշանակում է հավասար և Ստանդարտացման միջազգային կազմակերպության անվանումը բոլոր լեզուներով հնչում է ISO (ԻՍՕ): Ստանդարտացման միջազգային կազմակերպության պաշտոնական լեզուներն են անգլերենը, ֆրանսերենը և ռուսերենը: Գործունեությունը տարածվում է տնտեսության բոլոր ճյուղերի վրա, բացառությամբ էլեկտրատեխնիկայի և էլեկտրոնիկայի, որոնք Միջազգային էլեկտրատեխնիկական հանձնաժողովի (ԻԷԿ, IEC) իրավասության ոլորտում են: Որոշ աշխատանքներ կատարվում են այս երկու միջազգային կազմակերպությունների համատեղ ջանքերով: Ստանդարտացման ոլորտի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների հետ կապված աշխատանքնները կանոնակարգելու նպատակով Ստանդարտացման միջազգային կազմակերպության և Միջազգային էլեկտրատեխնիկական հանձնաժողովի կողմից ստեղծվել է ԻՍՕ/ԻԷԿ ՄՏՀ 1 միավորված տեխնիկական հանձնաժողովը, որն առաջին և առայժմ միակ միավորված տեխնիկական հանձնաժողովն է:
Ստանդարտացման միջազգային կազմակերպությունն իրենից ներկայացնում է ոչ կառավարական կազմակերպություն և ունի 162 անդամ (մեկական անդամ յուրաքանչյուր երկրից): Կենտրոնական գրասենյակը գտնվում է Շվեյցարիայի Ժնև քաղաքում: Կազմակերպությունն ունի անդամակցության երեք կատեգորիա`
- լիիրավ անդամ- կազմակերպություններ են, որոնք իրենց երկրում պետական կառուցվածքի մաս կազմող կամ պետության կողմից լիազորված ստանդարտացման ոլորտում լիարժեք գործունեություն իրականացնող մարմիններն են և Ստանդարտացման միջազգային կազմակերպությունում ունեն քվեարկելու իրավունք;
- թղթակից անդամ- կազմակերպություններ են, որոնք իրենց երկրում դեռևս չեն իրականացում ստանդարտացման լիարժեք գործունեություն: Այս անդամները ստանում են տեղեկատվություն ԻՍՕ-ի աշխատանքների վերաբերյալ, սակայն չեն մասնակցում ստանդարտների մշակման աշխատանքներին;
- բաժանորդ անդամ- փոքր տնտեսություն ունեցող երկրներն են, որոնք վճարում են քիչ անդամավճար և չեն կարող մասնակցել միջազգային ստանդարտացման աշխատանքներին:
Ստանդարտացման եվրոպական կոմիտե (ՍԵՆ)
Ստանդարտացման եվրոպական կոմիտեն ստեղծվել է 1961 թվականին Եվրոպական տնտեսական խորհրդի և Ազատ առևտրի եվրոպական ասոցիացիայի ստանդարտացման ազգային մարմինների կողմից: Ստանդարտացման եվրոպական կոմիտեն Էլեկտրատեխնիկայի ստանդարտացման եվրոպական կոմիտեի (ՍԵՆԷԼԵԿ) և Հեռահաղաղորդակցության եվրոպական ստանդարտների ինստիտուտի (ԵՏՍԻ) հետ միասին Եվրամիության կողմից պաշտոնապես ճանաչված է որպես Եվրոպական ստանդարտացման մարմին: Ստանդարտացման եվրոպական կոմիտեի պաշտոնական լեզուներն են անգլերենը, ֆրանսերենը և գերմաներենը:
Ստանդարտացման եվրոպական կոմիտեն ունի 48 անդամ (մեկական անդամ յուրաքանչյուր երկրից): Կենտրոնական գրասենյակը գտնվում է Բրյուսելում: Կազմակերպությունն ունի անդամակցության երեք կատեգորիա`
- լիիրավ անդամ- 30 եվրոպական երկրների ազգային ստանդարտացման կազմակերպություններն են, որոնք Ստանդարտացման եվրոպական կոմիտեի Գլխավոր վեհաժողովում և Ղեկավար բյուրոյում ունեն քվեարկության իրավունք և ապահովում են Տեխնիկական բյուրոյի աշխատանքը և սահմանում են աշխատանքային ծրագիրը: Լիիրավ անդամները պարտավոր են եվրոպական ստանդարտները ընդունել որպես ազգային ստանդարտ և չեղյալ հայտարարել դրանց հակասող ազգային ստանդարտները:
- միացող անդամ- Ստանդարտացման միջազգային կազմակերպության (ԻՍՕ) լիիրավ կամ թղթակից անդամ հանդիսացող և Եվրամիության հարևանության երկրի ստանդարտացման մարմիններն են, որոնք չունեն քվեարկության իրավունք, սակայն կարող են մասնակցել Գլխավոր վեհաժողովին և տեխնիկական մարմինների աշխատանքներին:
- գործընկեր անդամ- Ստանդարտացման միջազգային կազմակերպության (ԻՍՕ) անդամ հանդիսացող երկրների ստանդարտացման ազգային մարմիններն են, որոնք աշխարհաքաղաքական պատճառներով չեն կարող դառնալ Ստանդարտացման եվրոպական կոմիտեի լիիրավ անդամ:
Ստանդարտացման, չափագիտության և սերտիֆիկացման Միջպետական խորհուրդը (այսուհետ` ՍՉՍ ՄՊԽ) հիմնադրվել է 1992թ. մարտի 13-ին ՍՉՍ ոլորտում համաձայնեցված քաղաքականություն վարելու մասին Միջկառավարական համաձայնագրի ստորագրումով, որը ստորագրված է ԱՊՀ 10 մասնակից պետությունների կառավարությունների ղեկավարների կողմից։ Խորհրդի կանոնադրությունը հանդիսանում է այդ Համաձայնգրի անբաժանելի մասը և գործում է առ 20.06.2000թ. խմբագրությամբ, որտեղ հաշվի են առնված կատարված լրացումները և փոփոխությունները։
ՍՉՍ ՄՊԽ բարձրագույն մարմինն է` ՄՊԽ անդամների նիստը, որն անց է կացվում տարին երկու անգամ։
Համաձայն կանոնադրության, Նախագահի գործառույթները իրականանում են հաջորդաբար Խորհրդի յուրաքանչյուր անդամի կողմից ռոտացիայի սկզբունքի հիման վրա։ Նախագահը ղեկավարում է խորհրդի նիստերը և կազմակերպում դրա աշխատանքը նիստերի միջև ընկած ժամանակահատվածում։
Խորհրդի աշխատանքների կատարման և ԱՊՀ երկրների գործադիր կոմիտեի համար նյութերի նախապատրաստման համար ստեղծվել է ստանդարտների Բյուրո, որն իր գործունեությունը իրականացնում է խորհրդի կողմից հաստատված Կանոնադրության համաձայն։ Միջպետական ստանդարտացման աշխատանքները կազմակերպվում և վարվում են ՍՉՍ Միջպետական Խորհրդի ընթացակարգի կանոնների համաձայն։ Խորհրդի անդամներ են հանդիսանում Համաձայնագրի մասնակից պետությունների ՍՉՍ ազգային մարմինների ղեկավարները։
Խորհուրդը սերտ համագործակցում է ԱՊՀ Գործադիր կոմիտեի, ԱՊՀ մասնակից պետությունների Միջկառավարական Վեհաժողովի հետ, ինչպես նաև գիտա-տեխնոլոգիական ոլորտում գործող ԱՊՀ համագործակցության ճյուղային միջպետական մարմինների հետ` գիտա-տեխնոլոգիական զարգացման Միջպետական հանձնաժողովի (ԳՏԶ ՄՀ), գիտա-տեխնիկական տեղեկատվության կոորդինացման Միջպետական Խորհուրդի (ԳՏՏԿ ՄՀ), արդյունաբերական սեփականության պահպանման հարցերի Միջպետական Խորհրդի հետ (ԱՍՊՀՄԽ)։
Խորհուրդը համագործակցում է Եվրոպական Տնտեսական Հանձնաժողովի (ՄԱԿ ԵվՏՀ), Ստանդարտացման Միջազգային կազմակերպության (ԻՍՕ), Ստանդարտացման եվրոպական կոմիտեի հետ (ՍԵՆ)։
ՍՉՍ ՄՊԽ ԻՍՕ-ի կողմից ճանաչվել է որպես Ստանդարտացման Եվրա-ասիական տարացքային կազմակերպություն (ՍԵԱՏԿ) (EASC)։
Առևտրի համաշխարհային կազմակերպություն
Առևտրի համաշխարհային կազմակերպությունը (ԱՀԿ) միջազգային կազմակերպություն է, որը հիմնադրվել է միջազգային առևտրում առևտրային սահմանափակումները հանելու և անդամ երկրների միջև առևտրային-քաղաքական հարաբերությունները կարգավորելու նպատակով :Այն ստեղծվել է 1995 թ. հունվարի 1-ին Մարակեշի համաձայնագրով, որը փոխարինել է 1947 թվականին կնքված Սակագների և առևտրի մասին ընդհանուր համաձայնագրին (GATT): ԱՀԿ-ն պատասխանատու է նոր առևտրային պայմանագրերի մշակման և կնքման, ինչպես նաև այն պայմանագրերի կատարման հսկողության համար, որոնք ստորագրվել են աշխարհի երկրների մեծ մասի կողմից և հաստատվել այդ երկրների կառավարությունների կողմից:
|
Միավորված ազգերի կազմակերպության եվրոպական տնտեսական հանձնաժողով |
Միջազգային էլեկտրատեխնիկական հանձնաժողով |
Էլեկտրատեխնիկայի ստանդարտացման եվրոպական կոմիտե
|
Հեռահաղորդակցության միջազգային միություն |
Հեռահաղորդակցության եվրոպական ստանդարտների ինստիտուտ
|
|